Бактериялар дүние тармағы

Сабақты

өткізген: Ақмола облысы Еңбекшілдер ауданы 

Қызылұйым ауылы Қызылұйым негізгі мектебінің  химия және биология пәнінің мүғалімі

Дюсембекова Алмагүл Қазкенқызы

Сабақтың

тақырыбы Бактериялар дүние тармағы

Сабақтың

мақсаты:

1.Оқушылардың

бактерия құрылысы туралы алған 

білімдерін бекіту. Бактерия түрлерін ажырата білуге үйрету.

2.

Оқушылардың бактерияның жеке бөлімдері олардың маңызы туралы алған білімдерін

кеңейту.

Тренинг

Естігенін есте сақтау қабілетін

дамыту 1 минут ішінде 9 сөзді есте сақтау

Үй

тапсырмасын тексеру  Бұл не?

Ассоцациялық карта құру ( жеке жұмыс )

Мағынаны

тану  Жаңа тақырыбы бойынша   постер жасап  

қорғау (топтық жұмыс)

Кіріспе

1.     Бактериялар барлық

тіршілік ортасын игерген. Олар атмосферада, литосферада, гидросферада, адам,

жануар және өсімдік ағзаларында кездеседі.Олардың жасушалары 0,1-10 мкм-ге

дейін, өте ұсақ.Олардың әрбір жасушасы қабықша мен цитоплазмадан тұрады.

Жасушаның өте тығыз көп қабатты қабықшасы 

муреина нәруызынан және полисахаридтен тұрады. Оқшауланған ядросы

болмағанымен, цитоплазмада ядролық зат шашыранды түрде орналасады. ДНҚ

молекуласы шектеулі кеңістікте (нуклеодта) орналасып, сақина түрінде тұйық

болады. Митохондриялар, хлоропластар болмайды.

Ø Бактерияда қор заттары –

полисахаридтер,

 майлар,

күкірт, полифосфаттар болады.

Бактериялардың пішіндері  шар,үтір ,оралма, таяқша тәрізді болады

Бактериялардың құрылысы: 

1.Сыртқы ортаның қолайсыз

әсерлерінен қорғайтын шырышты қабықпен қапталған.  

2.     Бактерияларда қозғалу

органоидтерінің қызметін атқаратын талшықтары мен бүрлері бар

3.     Бактерия цитоплазмасының

айналмалы ДНҚ бар

4.     Митохондриялары мен

пластидтері жоқ, арнайы жасуша түзінділері қызмет атқарады. Жарықсүйгіш

(фототрофты) бактерияларда фотосинтез олардың хлорофилі бір қабықшасында жүреді

                          Бактериялардың түрлері

 шіріту

бактериясы,топырақ бактериясы, ауру туғызатын ,түйнек бактериясы ,сүт қышқыл

бактериясы

Қоректену

әдісі бойынша  бактериялардың түрлері:

Автотрофтар - өздері көректенетін, органикалық

заттарды фотосинтездейді, * Фотосинтетиктер – жасыл, қара қошқыл, күкірт

бактериялары  - Хемосинтетиктер – темір

бактери-ялары, күкірт бактериялары, нитрификациялаушы бактериялар

- Гетеротрофтар – дайын органикалық заттармен

көректенеді  -Паразиттер – тырысқақ

вибрионы, сіреспе таяқшасы

Сапрофиттер – шіріту бактериялары және ашыту

бактериялары

Сен білесің

бе?

Судағы жарық: Қара теңіз бен Балтық теңіздерінің

және Солтүстік теңізінің әр жерінен кешке қарай көгілдір оттардың жарқ-жұрқ

етіп сәуле шашқанын көруге болады. Бұл жарық шығарушы бактериялар.

Тұздан қорықпайтын бактериялар: Басшұнақ пен Сакс

көлдерінен микробиологтар қызғылт түсті тұз тапқан. Бұл  микрококк, серратия ,галлофил, салинария деп

аталатын тұз сүйгіш бактериялар екен.

Антрактиданың 1г мұзынан  100 –ге дейін бактерия табылған.

1г топырақта 1 млирд-тан 20 млирд микро ағзалар

бар.

 сапалы

сүтте 500 мыңға дейін бактериялар бар .

Терминдер мен жұмыс

(оқулықпен жұмыс) 

1.Микробиология- көзге көрінбейтін ұсақ

ағзалардың  құрлысын, қасиетін, пайдасы

мен зиянын зерттейтін ғылым

2.Цианобактериялар – бактериялардың фотосинтез

құбылысы жүретін көк-жасыл, қызыл түсті өкілдері.

3.Бактериоз- бактериялардың өсімдіктерде тудыратын

ауруы.

Сабақты бекіту

Биологиялық пошта

Бактериялар отбасы

Топтастыру

Бацилла

Азот жинақтаушы

Вибриондар

Шіріту бактериясы

Коккалар

Топырақ бактериясы

Спириллалар

Ашу бактериясы

Бағалау